FAQ
Gestalt należy do nurtów humanistycznych. Celem psychoterapii jest poszerzenie świadomości, które pozwala na dokonywanie zmian mających na celu polepszenie jakości życia. Proces terapeutyczny skoncentrowany jest na tzw. “tu i teraz”, tj. zakłada przeżywanie w czasie teraźniejszym nie tylko tego, co jest ważne teraz, ale również sytuacji z przeszłości oraz przyszłości. Ważną rolę w podejściu Gestalt pełni relacja, która jest nawiązywana między Klientem i Terapeutą. Jest ona oparta na zaufaniu, poczuciu bezpieczeństwa, akceptacji oraz otwartej komunikacji.
“Gestalt jest otwarty dla wszystkich ludzi, którzy dążą do znalezienia i rozwijania swojego ukrytego potencjału, do przejścia od “po prostu istnienia” do maksymalnej pełni życia, do nowej jakości bycia”.
[S. Ginger]
Te dwie formy przede wszystkim różnią się między sobą czasem trwania i charakterem spotkań. Wsparcie psychologiczne jest procesem krótkoterminowym trwającym zazwyczaj 10-15 spotkań. Skoncentrowane jest na tym, jak osoba doświadcza aktualnych trudności w życiu (np. rozstanie, zmiana pracy, choroba bliskiej osoby, przeprowadzka itp.). Psycholog/Terapeuta towarzyszy pacjentowi/klientowi w poszukiwaniu rozwiązań w oparciu o jego zasoby. Wsparcie może obejmować konsultacje np. zawodowe, wychowawcze, rodzinne, relacyjne.
Psychoterapia to proces długoterminowy, który może trwać nawet kilka lat (wyjątkiem są krótkoterminowe nurty psychoterapeutyczne jak np. poznawczo-behawioralny). To spotkanie, proces, który dzieje się w tempie dostosowanym do potrzeb klienta/pacjenta. Służy poprawie jakości życia, rozwojowi oraz może być formą wspierającą leczenie zaburzeń psychicznych. Istnieje wiele różnych nurtów psychoterapeutycznych, które opierają się na konkretnych metodach pracy i założeniach. (więcej szczegółów znajdziesz poniżej przy pytaniu “Czym różnią się nurty terapeutyczne i który wybrać?”).
Psychoterapia, oczywiście w zależności od nurtu i zgłaszanych problemów/oczekiwań daje perspektywę, pozwala się rozwinąć, przyjrzeć sobie, swoim działaniom w innym, nowym świetle, umożliwia zrozumienie i zamknięcie ,,tematów”, które nie dają spokoju. Dzięki terapii możemy być w stanie rozwiązać ciążące w nas/nam sytuacje/konflikty, uporządkować siebie, czy sytuacje, które mamy wokół.
Motywacje do podjęcia psychoterapii są bardzo różne od potrzeby otwartej rozmowy, z kimś z kim czujemy się bezpiecznie i nieoceniani, przez problemy życia codziennego i egzystencjalnego, po różnego rodzaju zaburzenia psychiczne.
Z pewnością alarmowym sygnałem do podjęcia terapii powinny być sytuacje, kiedy nam samym brakuje pomysłów i rozwiązań na stresujące, trudne sytuacje.
Naszym zdaniem terapia to przede wszystkim rozwój, zwiększenie samoświadomości, odkrywanie siebie, by stać się pełniejszą, spokojną i spełnioną wersją siebie - więc sens ma zawsze.
Ważne, aby pamiętać o tym, że w większości nurtów terapeutycznych, psychoterapeuta nie udziela rad, nie ocenia, nie stawia diagnoz. Aby doświadczyć zmiany, klient/pacjent powinni czuć motywację i być zaangażowani w proces terapeutyczny.
Pierwsze spotkanie trwa najczęściej 50 minut i ma formę konsultacji. Służy wzajemnemu poznaniu się. Psychoterapeuta zadaje pytania, aby zobaczyć, poczuć oraz zrozumieć problem czy trudność, z którą ktoś się zgłasza. Przed pierwszym spotkaniem u pacjenta/klienta może pojawić się wiele obaw, co powinnam/powinienem powiedzieć, jak się zachować itd. Wszystkie emocje towarzyszące spotkaniu, decyzji sięgnięcia po pomoc, mówieniu o rzeczach trudnych, są czymś naturalnym i zrozumiałym - rolą psychoterapeuty jest więc towarzyszenie, wspieranie, współtworzenie atmosfery zaufania, otwartości oraz akceptacji.
Temat nurtów/podejść psychoterapii to temat rzeka.. i dosłownie i w przeności - szczególnie, że pozostaje w ciągłym ruchu - wiele nowych nurtów wciąż się tworzy i rozwija. Niemniej jednak, podejmując decyzję o terapii warto mieć podstawową wiedzę w tym zakresie, żeby wiedzieć na co ,,się piszę”, rozważyć co może być dla mnie ważne, co może być mi bliższe.
Poniżej krótka informacja nt. tych najbardziej znanych i dostępnych:
- Nurty humanistyczne, w tym GESTALT, psychoterapia Rogersa, czy psychoterapia egzystencjalno-humanistyczna - skupiają się na człowieku, w kategoriach holistycznych (emocje, myśli, ciało); opierają się na teorii, że podstawowym motywem i motorem ludzkich działań jest potrzeba samorealizacji oraz rozwoju. Frustracje pojawiające się na drodze do bycia w pełni sobą wynikają m.in. z niezaspokojenia najważniejszych potrzeb, jak autonomia, miłość, akceptacja, czy bezpieczeństwo.
W towarzystwie terapeuty klient odkrywa i analizuje swoją tożsamość, wartości, potrzeby oraz pragnienia. Wszystko dzieje się w tzw. ,,tu i teraz”, opiera się na otwartym dialogu, w atmosferze otwartości, bezpieczeństwa, empatii. To nurty, które najbardziej ze wszystkich odwołują się do filozofii, ekologii, czy połączenia człowieka z naturą. Należą do terapii długoterminowych. Rekomendowane są dla osób, które doświadczają m.in. kryzysów życiowych, depresji, problemów emocjonalnych, relacyjnych, lęku, żałoby, trudności wychowawczych, wypalenia zawodowego, oraz zależy im na rozwoju osobistym/zawodowym, chcą dokonać zmian, czy podejmować świadome decyzje.
- Nurt poznawczo - behawioralny (CBT) - bazuje na założeniu, że ludzkie zachowania i emocje zależą od wyuczonego schematu reagowania na otaczający świat i sytuacje, które nam się przydarzają. Skoro zatem nauczyliśmy się myśleć i działać w określony sposób, który nie zawsze nam służy (i może się przyczyniać do cierpienia), to możemy się również tego oduczyć, by zastąpić to bardziej pożądanymi i służącymi nam wzorcami. Terapeuci w tym podejściu zwracają uwagę na to, że w każdym przypadku zaburzeń/problemów zniekształcony został sposób, w jaki osoba odbiera oraz interpretuje informacje z otoczenia a co za tym idzie, może zachowywać się w sposób dysfunkcyjny. Pozwala wykryć ,,zniekształcone” interpretacje rzeczywistości i zastąpić je właściwymi.
Terapia poznawczo-behawioralna należy do tzw. nurtów terapii krótkoterminowej, opiera się na konkretnych celach i odbywa się zgodnie z określoną strukturą, dzieje się w ,,tu i teraz”. Terapeuta jest bardziej dyrektywny i wymagający. Powstała z myślą o leczeniu takich zaburzeń jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania się, czy uzależnienia.
- Nurt psychodynamiczny - polega na stopniowym odkrywaniu nieuświadomionych motywów i wewnętrznych konfliktów, na wyjaśnianiu mechanizmów, które leżą u podstaw emocji i zachowań - którymi są trudne emocje i zdarzenia z przeszłości, (najczęściej z okresu wczesnego dzieciństwa). Celem tego podejścia jest rozpoznanie przykrych doświadczeń, odkrycie zależności między nimi a życiem obecnym, aby nas nie ograniczały w teraźniejszości. Najważniejszym elementem jest ponowne zobaczenie, przeżycie, wyrażenie i przepracowanie tego, co kiedyś było niemożliwe a także zbudowanie nowych fundamentów prawidłowej struktury osobowości oraz pożądanego funkcjonowania w obecnej rzeczywistości.
Nurt psychodynamiczny, jest terapią długoterminową, zależną od możliwości, zaangażowania pacjenta. Psychoteraputa w tym nurcie jest mało dyrektywny, terapia dzieje się zgodnie z tempem pracy pacjenta. Ten rodzaj terapii najlepiej sprawdza się w leczeniu zaburzeń osobowości.
- Nurt psychoanalityczny - traktowany jest jako metoda badania oraz leczenia, zakłada, że źródłem naszych trudności są nieuświadomione przeżycia oraz doświadczenia m.in. narodzin, seksualności, miłości, nienawiści czy śmierci. Kluczowym elementem terapii jest dzielenie się przez terapeutę swoimi interpretacjami zachowań klienta, aby je obserwować i “wyciągać” na światło dzienne z nieświadomości.
Jest to zwykle najdłuższa forma terapii, gdzie ważne jest określenie sztywnych warunków i zasad obowiązujących podczas terapii, m.in. założona regularność spotkań, nawet pięć w tygodniu. Terapeuta - analityk pełni rolę nienarzucającego się słuchacza i przewodnika. To rodzaj terapii dla osób, które chcą lepiej poznać i zrozumieć siebie, w założeniach pozwala dotrzeć do źródeł wszelkich zaburzeń.
- Nurt systemowy - to podejście zakłada, że każdy funkcjonuje w różnych grupach tzw. systemach - owe systemy wpływają na stan psychiczny i emocjonalny klienta/pacjenta, w określonej roli i pozycji (np. rodzina, środowisko szkoły, pracy). Zgodnie z teoriami systemów jakiekolwiek zaburzenie równowagi np. emocjonalne, komunikacyjne w danym systemie, nie pozostaje bez wpływu na inne osoby. I tak psychoterapia rodziny skupia się na relacjach, komunikacji, zależnościach pomiędzy członkami rodziny.
Psychoterapeuta systemowy koncentruje się na trudnościach, konfliktach, szuka ich źródeł i proponuje możliwe rozwiązania problemów. Terapia może być prowadzona indywidualnie lub grupowo. Czas trwania terapii zależy od zgłaszanych problemów.
Psycholog to osoba, która ma tytuł magistra psychologii. To specjalista, który może oferować pomoc psychologiczną, diagnozę psychologiczną, opiniować, wydawać orzeczenia, nauczać, prowadzić szkolenia oraz warsztaty w swojej dziedzinie. Psycholog nie może prowadzić psychoterapii bez ukończenia dodatkowej Szkoły Psychoterapii.
Psychoterapeuta to osoba, która jest w trakcie szkolenia (min. 2-rok) lub ukończyła szkołę psychoterapii (trwa min. 4 lata). Warunkiem rozpoczęcia szkoły psychoterapii, zgodnie z obowiązującą od stycznia 2024 roku Ustawą*, jest posiadanie tytułu zawodowego lekarza lub tytułu zawodowego magistra bez wskazanego wymaganego kierunku studiów (albo spełnienie warunków określonych w art. 63 ust. 1 Ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1026). Najczęściej psychoterapeuta specjalizuje się w danym obszarze (m.in. uzależnienia, terapia osób dorosłych, dzieci, traumatologia, seksuologia) i prowadzi terapię zgodnie z nurtem terapeutycznym szkoły, którą ukończył lub jest w jej trakcie.
* szczegółowy opis Ustawy znajdziesz na stronie Polskiej Rady Psychoterapii - https://prp.org.pl/nowelizacja-uzop-opublikowana-lektura-obowiazkowa/
Psychiatra - lekarz, po (lub jest w trakcie) studiach medycznych, specjalizacji w obszarze psychiatrii. Zajmuje się diagnozą oraz leczeniem chorób i zaburzeń psychicznych. Lekarz psychiatra stosuje leczenie farmakologiczne, tym samym wypisuje recepty oraz zwolnienia lekarskie. Psychiatra może zalecić psychoterapię.
Spotkania stacjonarne, umożliwiające bezpośredni kontakt klienta z terapeutą, mogą dać jednej i drugiej stronie większą swobodę w zakresie poznania się, zobaczenia się ,,w pełni”. Dzielenie tej samej przestrzeni ułatwia także bycie w tym samym ,,klimacie”, nastroju spotkania, które także mogą mieć znaczenie dla procesu terapii.
Spotkania online pozwalają m.in. zaoszczędzić czas na dojazdach i jednocześnie dają możliwość łączenia się z dowolnego miejsca na świecie, co może stanowić jedyny sposób na spotkanie. Dodatkowo, pozostając w swojej przestrzeni, zakładając że jest ona bezpieczna, pokazując się ,,częściowo” może nam się łatwiej, bardziej otwarcie mówić o naszych trudnościach.
W ,,Dla Siebie” jesteśmy otwarci na każdą opcję rozmowy.
Superwizja to regularne spotkania terapeuty z innym, najczęściej bardziej doświadczonym terapeutą. Służą nauce i rozwojowi terapeuty, mają na celu dbanie o jakość jego pracy a co za tym idzie dobro klientów. To czas dla terapeuty na rozmowę na temat jego ewentualnych wątpliwości, w zakresie kierunku, sposobu prowadzonych terapii. Superwizje odbywają się w formie indywidualnej, lub grupowej, uwzględniając anonimowość klientów i procesów terapeutycznych.
Terapeuci ,,Dla Siebie” biorą udział w superwizji indywidualnej oraz grupowej.
Nazwa Ekopsychoterapia to połączenie słów eko (od ekologii) i psychoterapii. Podejście zakłada, że człowiek jest nieodłączną częścią otaczającego świata, jest powiązany z naturą i od niej zależy. Proces ekopsychoteraputyczny łączy relacje ludzkie z przyrodą. W swojej książce z 1996 roku Howard Clinebell tak definiuje:
“...to sposób wzajemnego uzdrawiania człowieka i przyrody, w którym zdrowienie inicjowane jest poprzez uważną obecność w naturze. Przekłada się to również na zwiększenie zdolności i gotowości ochrony przyrody…”
Ten ekologiczny wymiar jest ważny, gdyż ekopsychoterapia obejmuje szacunek człowieka wobec przyrody, jej ochronę, edukację na temat tego, jak wspierać naturę i jednocześnie być jej częścią.
Psychoterapeuta może zaprosić Cię na sesję z uwzględnieniem takich aktywności jak np.:
- spacer w parku lub w lesie
- ogrodoterapia (hortiterapia)
- kąpiel leśna
- terapia z udziałem zwierząt - w Polsce popularne formy to dogoterapia, kototerapia (felinoterapia), hipoterapia oraz coraz bardziej znana alpakoterapia
- praca z elementami natury w gabinecie.